ทริปนี้เราจะพาไปเยี่ยมชม พิพิธภัณฑ์และศูนย์ศึกษาวิถีชีวิตชุมชนและวัฒนธรรมท้องถิ่นของชาวไท-ยวน ที่ตั้งอยู่ในพื้นที่จังหวัดภาคกลางของ อ.ทรงชัย วรรณกูล ซึ่งได้รวบรวมเรือนไม้ทรงไทยโบราณอายุราว 80 – 100 ปี และเรือลุ่มน้ำป่าสักเอาไว้มากมาย โดยอาจารย์ตั้งปณิธานในการอนุรักษ์ไว้เพื่อสืบสานวัฒนธรรมไท-ยวน และเพื่อให้เป็นศูนย์ศึกษาศิลปวัฒนธรรมไทยล้านนาแก่คนภาคกลางด้วย
เป็นเวลากว่า 50 ปีมาแล้วที่ อ.ทรงชัยได้สะสมทั้งวัตถุ เรือนโบราณ และภูมิปัญญาด้านศิลปะวัฒนธรรมไท-ยวน ไว้ และเผยแพร่ไปสู่สถาบันการศึกษาต่างๆ ตลอดจนนักท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมจากทั้งในประเทศและต่างประเทศ โดยอาจารย์ได้ใช้ความคิดในการสร้างสรรค์ผลงาน และองค์ความรู้สถาปัตยกรรมศาสตร์ สร้างที่นี่ขึ้นมาให้เป็นเสมือนพิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน โดยมีการจัดการตามวิถีทางเฉพาะตัว
สำหรับชาว ไท-ยวน หรือ ไทยล้านนา นับเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ ที่ตั้งถิ่นฐานอยู่ทางตอนเหนือของประเทศไทยมานานแล้ว แม้ในปัจจุบันชาวล้านนาจะกลายเป็นพลเมืองของไทยไปแล้วก็ตาม แต่ยังคงเรียกตัวเองว่า “คนเมือง” เพื่อให้สอดคล้องภาษาล้านนาที่เรียกว่า “คำเมือง” ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความเป็นเอกลักษณ์ของคนล้านนานั่นเอง
หอวัฒนธรรมพื้นบ้านไท-ยวน สระบุรี เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนชาวยวน (ล้านนา) ที่อพยพมาจาก อ.เชียงแสน จ.เชียงราย โดยสถานที่แห่งนี้เป็นแหล่งรวบรวมภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งภายในมีเรือนไทยโบราณกว่า 14 หลัง อาทิ เรือนของเจ้าเมืองสระบุรี เรือนของเสือคง โจรผู้เลื่องชื่อในอดีต นอกจากนี้ยังเป็นสถานที่อบรม ให้ความรู้แก่เด็กๆ และคนรุ่นใหม่ เพื่อที่จะสืบสานศิลปวัฒนธรรมของชาวไท-ยวน ต่อไปในอนาคต ทั้งยังเป็นสถานที่แลกเปลี่ยน ความรู้ด้านวัฒนธรรม ของนักศึกษา นักวิชาการ และผู้สนใจทั่วไปอีกด้วย
หอวัฒนธรรมแห่งนี้ยังเป็นแหล่งสะสมผ้าโบราณไท-ยวน อยู่เป็นจำนวนมาก บางผืนอายุกว่า 100 ปี และยังมีข้าวของเครื่องใช้ของชาวยวน ที่ใช้วิถีชีวิตแบบโบราณ จัดเป็นนิทรรศการภายในหอวัฒนธรรม ส่วนบริเวณท่าน้ำหน้าบ้านยังเป็นที่เก็บและจัดแสดงเรือชนิดต่างๆ ที่ใช้ในลุ่มน้ำป่าสักและภาคกลางกว่า 20 ลำ โดยใช้ชื่อว่า “พิพิธภัณฑ์เรือลุ่มน้ำป่าสัก”
สำหรับใครที่สนใจจะไปพักผ่อนและสัมผัสบรรยากาศแบบธรรมชาติริมแม่น้ำป่าสัก และชื่นชอบการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ที่จะได้เรียนรู้ถึงวิถีชีวิตและวัฒนธรรมขนบธรรมเนียมประเพณีของชาวไท-ยวน พร้อมการต้อนรับอันแสนอบอุ่น แถมยังได้ลองลิ้มชิมอาหารในรูปแบบขันโตกของชาวเหนือ โดยที่ไม่ต้องเดินทางไปไกลถึงดินแดนล้านนาจริงๆ ก็ขอเชิญไปลองสัมผัส หอวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยวน สระบุรี กันดูสักครั้ง รับรองได้ว่าจะต้องประทับใจไม่รู้ลืมเลยล่ะ
ติดตามสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจได้ที่ Focus on travel
เวปไซด์ focusontour.com และติดตามต่อกันได้ที่ FB: กิน นอน เที่ยว
